Quá trình sai phạm

Vĩnh Phúc

Năm 2010, Tập đoàn Phúc Sơn được Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt giao cho gói thầu số 1 và số 3 xây dựng 5 năm công trình cải tạo nâng cấp đê tả sông Hồng kết hợp với đường giao thông kéo dài 28 km với 17 km đi quan huyện Vĩnh Tường và 11 km đi qua huyện Yên Lạc với tổng vốn đầu tư là 1.500 tỷ đồng. Trong đó, Trung ương đầu tư 70%, phần còn lại là ngân sách từ tỉnh. Tổng hai gói thầu xây dựng của Tập đoàn Phúc Sơn được đầu tư khoảng 940 tỷ đồng. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đơn vị này thường xuyên bị chậm tiến độ. Vào tháng 6 năm 2021, Sở Xây dựng Vĩnh Phúc đã cấp giấy phép xây dựng cho Tập đoàn Phúc Sơn và đất đợt 1 để bắt đầu thực hiện xây dựng Khu đô thị mới Tứ Trưng – Vĩnh Tường ở Vĩnh Phúc. Dự án có quy mô 30,2 ha với 12,6 ha đất ở. Tuy nhiên, sang năm 2022, Sở Xây dựng Vĩnh Phúc đã liệt kê dự án vào trong danh sách 28 dự án bất động sản chưa được phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhưng đã đầu tư cơ sở hạ tầng.[7] Ngoài ra, Tập đoàn Phúc Sơn cũng có dự án tại Khu Trung tâm thương mại và nhà ở Phúc Sơn giai đoạn hai với tổng chi phí thực hiện là 1.668 tỷ đồng và theo kế hoạch phải hoàn thành vào cuối năm 2021. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được hoàn tất.[7]

Quảng Ngãi

Năm 2012, Tập đoàn Phúc Sơn bắt đầu bước chân vào Quảng Ngãi sau khi trúng thầu thi công dự án đường bờ Nam sông Trà Khúc, nay là đường Trường Sa. Tuyến đường đầu tư dài khoảng 8,7 km, với tổng vốn 999 tỷ đồng, nối cầu Trà Khúc 2 đến đường ven biển Dung Quất – Sa Huỳnh do Sở Giao thông – Vận tải tỉnh Quảng Ngãi là chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến tháng 9 năm 2015, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện không có sự đồng bộ trong quy hoạch, kế hoạch đầu tư và quy mô phân kỳ đầu tư gây thiệt hại 11,3 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty Công ty cổ phần Hoàng Thịnh Đạt, công ty thành viên của Tập đoàn Phúc Sơn cũng đã trúng thầu xây dựng Khu đô thị công nghiệp Dung Quất tại Khu kinh tế Dung Quất. Tuy nhiên, đến hiện tại, dự án vẫn chưa được thi công. Mặc dù vậy, công ty này vẫn không bị rút giấy phép đầu tư khỏi dự án. Tại đây, Công ty cổ phần Hoàng Thịnh Đạt còn thâu tóm Công ty cổ phần Cấp thoát nước và xây dựng Quảng Ngãi chiếm 72,55 % cổ phần, trong khi đó Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi chỉ sở hữu 23,36 %. Đến tháng 7 năm 2022, Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và bất động sản Thăng Long – một công ty thành viên khác của Tập đoàn Phúc Sơn lại tiếp tục được tỉnh Quảng Ngãi cấp quyết định đầu tư dự án Khu đô thị Bàu Giang.[8]

Khánh Hòa chuyển điều tra cho Trung ương

Năm 2004, sân bay Cam Ranh được hoàn thành, sân bay Nha Trang bắt đầu ngừng đón khách và trở thành căn cứ quân đội. Sau đó 5 năm, phần đất này được trao trả lại cho địa phương nhằm phát triển kinh tế – xã hội.[9] Tháng 11 năm 2015, Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo yêu cầu tạm dừng các dự án trung tâm hành chính ở tỉnh Khánh Hòa.[4] Tuy nhiên, tháng 10 năm 2016, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa lại thu hồi 62,3 ha đất ở khu vực sân bay Nha Trang cũ giao cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn nhằm thực hiện dự án trung tâm đô thị – dịch vụ – tài chính – du lịch Nha Trang trên một phần diện tích sân bay Nha Trang cũ với phân khu 2A, 2 và 3. Sang tháng 2 năm 2018, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa tiếp tục giao giao số diện tích cho Tập đoàn Phúc Sơn theo hợp đồng của dự án BT,[lower-alpha 1] các dự án này đều không thông qua đấu giá mà được giao chỉ định. Cả 3 dự án lần lượt là: Dự án các tuyến đường, các nút giao thông kết nối khu sân bay Nha Trang; dự án nút giao Ngọc Hội và dự án đường Vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội.[10][11] Đến năm 2021, Thanh tra Chính phủ kết luận việc tỉnh Khánh Hòa "giao đất, cho thuê đất là vi phạm quy định của Luật Đất đai, không phù hợp với chủ trương sử dụng quỹ đất tại sân bay Nha Trang để hoàn vốn cho các dự án BT". Trong khi đó, 3 dự án của Công ty Phúc Sơn đều không được hoàn thành đưa vào khai thác cuối năm 2017. Tập đoàn này sau đó cũng đã gia hạn đến tháng 6 năm 2021 để hoàn thành như lúc này cũng chỉ mới thi công được 27% khối lượng xây lắp.[12] Sang tháng 8 năm 2022, tổng tiến độ của 3 dự án BT cũng chỉ mới đạt khoảng 38%.[13]

Ngày 20 tháng 9 năm 2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hoa gửi văn bản yêu cầu Tập đoàn Phúc Sơn khẩn trương nộp ngân sách theo nghĩa vụ tài chính với số tiền là 11.994 tỷ đồng từ các dự án BT ở địa phương. Sau đó, phía Tập đoàn Phúc Sơn cũng có phản hồi và cho rằng số tiền tỉnh truy thu "chưa có đầy đủ căn cứ pháp lý để tính toán".[14][15] Theo ông Lê Hữu Hoàng – Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa, số tiền mà địa phương này thu hồi là một trong số các hạn chế chậm khắc phục các sai phạm, thu hồi tài sản bị thất thoát theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Kết luận của Thanh tra Chính phủ thông báo cho tỉnh.[16] Mặc dù các dự án BT chưa hoàn thành, nhưng giai đoạn này Tập đoàn đã phân lô bán nền các dự án và thu tiền từ người dân mua đất.[15][17] Dự án đã bị chia thành 1.300 lô đất nhà ở và hàng trăm biệt thị, với tổng vốn đầu tư lên 10.000 tỷ đồng.[17] Đến ngày 30 tháng 11 năm 2023, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa chính thức đưa các tài liệu có liên quan sang Bộ Quốc phòng. Trưởng Ban Chỉ đạo về phòng chống tham nhũng, tiêu cực Trung ương cũng giao cho Cục Điều tra Bộ Quốc phòng phối hợp cùng Viện kiểm sát Quân sự Trung ương tiến hành xác minh 3 dự án BT của Tập đoàn Phúc Sơn.[18][11]

Bàn giao vụ án cho Trung ương

Tối ngày 26 tháng 2 năm 2024, Người phát ngôn Bộ Công an – Trung tướng Tô Ân Xô thông tin về việc Cơ quan điều tra Bộ Công an tiến hành khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn, Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long và nhiều đơn vị liên quan. Đồng thời, Bộ Công an cũng ra quyết định khởi tố bị can, bắt giữ ông Nguyễn Văn Hậu (tên khác "Hậu Pháo") là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn cùng với Nguyễn Thị Hằng – Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn; Đỗ Thị Mai – Kế toán trưởng; Hoàng Thị Tuyết Hạnh – Kế toán viên; Trần Hữu Định – Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư Nam Á Group và Nguyễn Hồng Sơn – lao động tự do vì có hành vi giả mạo, khai man... gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà nước theo khoản 3, Điều 221 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đồng thời cũng đã phê duyệt các quyết định tố tụng.[19][1] Theo điều tra của Bộ Công an, chỉ qua hai dự án tại tỉnh Vĩnh Phúc, công ty này đã trốn thuế khoảng 640 tỷ đồng. Ngoài ra, nhiều tỷ tiền thuế, nhiều dự án khác chưa đủ điều kiện cũng được doanh nghiệp này đưa vào bán thu tiền của người dân. Ông Xô còn chia sẻ thêm về việc Phó Tổng giám đốc Công ty này thậm chí còn chỉ mới học đến lớp 4.[3] Thiếu tướng Nguyễn Văn Thành, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu được giao phó thụ lý vụ án.[20]

Sang ngày 8 tháng 3, Bộ Công an khởi tố bổ sung tội danh "Nhận hối lộ", "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi" và mở rộng vụ án tại Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi và Vĩnh Long. Đồng thời, khởi tố bắt tạm giam thêm 9 bị can bao gồm: Hoàng Thị Thúy Lan (Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc); Lê Duy Thành (Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc); Cao Khoa (Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi); Đặng Văn Minh (Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Đại biểu Hội đồng nhân dân, Giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Quảng Ngãi); Hà Hoàng Việt Phương (Trưởng Ban Quản lý khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Quảng Ngãi); Phạm Ngọc Thủy (Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải, Trưởng phòng Kỹ thuật & Chất lượng Sở Giao thông vận tải tỉnh Quảng Ngãi); Lê Quốc Đạt (Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông, Trưởng Phòng Quản lý Đầu tư Sở Giao thông vận tải tỉnh Quảng Ngãi); Phạm Ngọc Cương (Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Phúc Sơn); Đặng Trung Hoành (Chánh Văn phòng Huyện ủy huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long).[21] Riêng bị cáo Hoành, đã được Hậu pháo khai về ciệc chuyển cho ông 64 tỷ đồng sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.[20] Đồng thời, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng phát thông báo yêu cầu các đối tượng liên quan khẩn trương đầu thú, tố giác tội phạm và khắc phục hậu quả nhằm được hưởng khoan hồng của pháp luật.[21][22] Sau đó một ngày, Hoàng Thị Thúy Lan đã có nghị quyết tạm đình chỉ nhiệm vụ đại biểu Quốc hội từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội.[23]

Ngày 18 tháng 3, trong kỳ họp thứ 38 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã quyết định kỷ luật Hoàng Thị Thúy Lan, Lê Duy Thành, Đặng Văn Minh, Cao Khoa và Hà Hoàng Việt Phương do "suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống".[24][25] Trong ngày 27 tháng 3, ông Lê Viết Chữ (Phó Chủ tịch, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi) chính thức bị khởi tố và bắt giữ với tội danh "nhận hối lộ" nhằm tạo điều kiện cho phép Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu thi công dự án đường bờ Nam sông Trà Khúc ở địa phương;[26] Phạm Hoàng Anh (Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Vĩnh Phúc) cũng đã bị bắt giữ về tội nhận hối lộ. Bị can này được cho là đã nhận tiền hối lộ nhằm hỗ trợ Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu dự án Chợ Đầu mối Vĩnh Tường.[27]